Parallelsessies 2

Verschillende organisaties in Nederland zetten zich met hart en ziel in om kinderen met een communicatieve beperking (TOS, Doof/Slechthorend) te ondersteunen. Kinderen worden intensief begeleid op onze behandelgroepen door pedagogische begeleiders/ behandelaars, logopedisten en orthopedagogen, op scholen door deskundige en enthousiaste ambulant dienstverleners en door gedreven en hooggekwalificeerde teams op onze cluster 2 scholen. En toch… slaat begeleiding of behandeling soms onvoldoende aan en komt een kind niet tot bloei. Hoe dat komt en wat je eraan kunt doen? De oplossing ligt lang niet altijd voor de hand.
Ook binnen de diagnostiek op de Audiologische Centra is er soms behoefte aan expertise van buitenaf om tot een passend advies te komen.

Auris, Pento en de NSDSK hebben expertise gebundeld om met een bijzonder brede blik en intensief naar deze kinderen te kijken: het STET (Spraak Taal Expertise Team). Docenten, logopedisten, orthopedagogen/psychologen en andere begeleiders en behandelaars kunnen de kinderen voor een casusbespreking aanmelden bij dit team.

Inmiddels heeft het STET ruime ervaring opgedaan: tijd om te laten zien wat de meerwaarde is van de samenwerking van verschillende organisaties en verschillende disciplines. Voor kinderen waarbij alles echt moeilijk gaat.

Inhoud
Het STET is een afkorting van Spraak Taal Expertise Team. Het team helpt behandelaars en ouders bij vragen over leerlingen of cliënten met een taalontwikkelingsstoornis en/of een gehoorprobleem. De naar STET kan verwarrend zijn, maar het STET staat dus open voor vragen op gebied van communicatie, spraaktaal, auditieve beperkingen, gedrag en/of voor systeemgerichte vragen. Het team bestaat uit verschillende disciplines van de verschillende organisaties Auris, NSDSK en Pento. Binnen het STET werken we aan de zorg voor het kind en zijn ouders. Tijdens de presentatie krijgen de deelnemers een beeld van de werkwijze, opzet en deelnemers van het STET. Om de werkwijze te verduidelijken en levend te maken wordt een anonieme casus besproken. Als ouders toestemming geven, wordt gebruik gemaakt van filmmateriaal. Een inbrenger wordt gevraagd om zijn/haar ervaring te delen.

Toepasbaarheid
Het doel is om een best practice te laten zien vanuit onze organisaties: gezamenlijk optrekken om kwaliteitsverbetering in de zorg te krijgen voor onze populatie kinderen én om te leren van elkaar. Pento, Auris en de NSDSK bestrijken in Nederland een groot gebied, maar niet heel Nederland. We willen stimuleren dat ook de kinderen bij andere instellingen kunnen profiteren van de kennis die in Nederland beschikbaar is. Wellicht worden collegae geïnspireerd om ook dergelijke teams op te zetten, of – als die er al zijn – te delen hoe die functioneren. Leren van elkaar kan ons (maar vooral de kinderen) alleen maar helpen.

Doelgroep
Iedereen die zich professioneel bezighoudt met de ontwikkeling van kinderen met beperkingen op het gebied van de spraaktaalontwikkeling, zowel TOS als Doof/SH.

Verbinding met thema
Het STET is een mooi voorbeeld van hoe verschillende organisaties samenwerking hebben opgezocht. Het bundelen van expertise vanuit verschillende organisaties zorgt er voor dat zo veel mogelijk kinderen, ouders en andere betrokkenen kunnen profiteren van het STET.

Wil je meer weten over innovatie, video’s en kennisdeling? We vertellen je graag over de innovatieve oplossing: Auris Taalexpress. Uit kwalitatief onderzoek van team innovatie is in 2022 naar voren gekomen dat leerkrachten de lange wachttijd tussen het signaleren van een mogelijke TOS bij een leerling tot er ondersteuning op school geboden wordt, als belemmerend ervaren. Auris Taalexpress biedt een laagdrempelige en toegankelijke oplossing. In korte video’s beantwoordt een ambulant dienstverlener hulpvragen van leerkrachten en laat de leerkracht zien hoe de handelingsadviezen kunnen worden toegepast in de klas. Op deze manier wordt er een bijdrage geleverd aan inclusiever onderwijs voor leerlingen met een vermoeden van een TOS.

Inhoud
We nemen je mee in het project Auris Taalexpress waarin de ambulante dienstverlening samen met innovatie video’s heeft ontwikkeld met handelingsgerichte adviezen voor leerkrachten (groep 1 t/m 4 en groep 5 t/m 8) voor hun leerling met (een vermoeden van) TOS. Je doet kennis op hoe je evidence informed interventies kunt delen met reguliere leerkrachten. We laten Auris Taalexpress zien en vertellen hoe je het kunt gebruiken. We delen de resultaten van de inzet van Auris Taalexpress en vertellen over het vervolg van het project.

Toepasbaarheid
Na deze lezing kun je gelijk aan de slag met Auris Taalexpress door zelf de video’s te bekijken, de handelingsgerichte adviezen uit te proberen of door de video’s in te zetten in je werkzaamheden als ambulant dienstverlener. Het zet je aan tot nadenken over hoe we in de toekomst als sector onze kennis het beste kunnen delen.

Doelgroep
De lezing is voor ambulant dienstverleners die leerkrachten ondersteunen en nieuwkomers in de sector die meer zicht willen krijgen op evidence informed werken binnen cluster 2 en regulier onderwijs.

Verbinding met thema
Als professionals in het onderwijs werken we met elkaar samen om leerlingen zo goed mogelijk te ondersteunen. Wanneer de leerling (een vermoeden van) TOS heeft, is kennis nodig om te voldoen aan de cluster 2-onderwijsbehoeften. Met de video’s van Auris Taalexpress werken we samen aan een inclusieve omgeving waarin kennisdeling centraal staat!

Hoe je met Motiverende Gespreksvoering/Motivational Interviewing (MGV/MI) je gesprekspartners kunt ondersteunen om samen de weg naar verandering te vinden.

MGV/MI verovert steeds meer de harten van professionals in Zorg, Welzijn en Onderwijs . En dat is niet voor niets.
MGV/MI geeft je inzicht in veranderprocessen en handvatten om deze processen op een effectieve manier te begeleiden.
Een van die inzichten is de rol van Verandertaal in je gesprekken over verandering. Motiveren is Verandertaal leren!

Inhoud
In deze workshop gaan we actief aan de slag met die Verandertaal. Wat is het? Welke rol speelt het bij motivatie en veranderen? En hoe kun jij daarmee samen met je gesprekspartner aan het werk?

Toepasbaarheid
We gaan ervaren en doen en je neemt meteen iets mee naar huis om in je gesprekvoering in de praktijk in te zetten.

Doelgroep
Voor iedereen

Verbinding met thema
Hoe je met Motiverende Gespreksvoering/Motivational Interviewing (MGV/MI) je gesprekspartners kunt ondersteunen om samen de weg naar verandering te vinden.

Ouders spelen een cruciale rol bij het stimuleren van de taalontwikkeling van kinderen met (een vermoeden van) TOS. Om meer ouders op een laagdrempelige manier te bereiken zette de Koninklijke Auris Groep in 2019 de ouder-kind groep Taal doe je Samen! In deze groep bezoeken ouders met hun kind vier bijeenkomsten waarin ze leren hoe ze de taal van hun kind spelenderwijs kunnen stimuleren. Het aanbod is minder intensief en talig dan het regulier ouderaanbod. Het is daarom laagdrempeliger, ook voor anderstalige ouders. Vanaf 2021 nam de NSDSK dit aanbod over en startte er een gezamenlijk onderzoek naar de gebruikerservaringen en doelmatigheid van Taal doe je Samen!. Hebben ouders het gevoel dat zij iets geleerd hebben? En is er verandering zichtbaar in de interactie met hun kind?

Inhoud
In het onderzoek deden 40 ouder-kind paren mee. Zij vulden vooraf en achteraf vragenlijsten in en werden geïnterviewd over hun ervaringen. Een groot deel van de deelnemers werd vooraf en achteraf gefilmd in de interactie met hun kind. In de parallelsessie presenteren we de resultaten van het onderzoek en gaan we met het publiek in gesprek over de betekenis voor de praktijk.

Toepasbaarheid
Na het volgen van deze lezing hebben aanwezigen kennis opgedaan over nieuw ouder-kind aanbod in de derdelijnszorg voor kinderen met (een vermoeden van) TOS en het onderzoek dat hiernaar gedaan wordt.

Doelgroep
De parallelsessie is relevant voor zorgprofessionals (denk aan logopedisten, gedragsdeskundigen en pedagogisch behandelaars) die werken met jonge kinderen met (een vermoeden van) TOS en hun ouders. Er is geen voorkennis vereist voor de parallelsessie.

Verbinding met thema
In de zorg voor jonge kinderen met TOS komt er steeds meer aandacht voor de belangrijke rol van ouders. Door samenwerking tussen ouders en zorgprofessionals kunnen kinderen optimaal gestimuleerd worden.

Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de invloed van een eenzijdig gehoorverlies op de ontwikkeling van jonge kinderen. Met project Unicorn brengen we daar verandering in. Hierin volgen we de ontwikkeling van kinderen met eenzijdig gehoorverlies longitudinaal om de impact van een eenzijdig gehoorverlies op verschillende ontwikkelingsgebieden te onderzoeken. Daarnaast onderzoeken we in dit project de ervaringen van ouders en professionals met betrekking tot (audiologische) zorg.

Inhoud
In deze lezing vertellen we jullie over de opzet van het project Unicorn, delen we recente inzichten uit de wetenschappelijke literatuur en presenteren we de eerste onderzoeksresultaten. De resultaten die we delen gaan over een vragenlijst die is uitgezet onder audiologen over de audiologische zorg aan kinderen met eenzijdig gehoorverlies. Daarnaast gaan we graag met jullie in gesprek over ervaringen en vragen rondom zorg en onderwijs aan kinderen met eenzijdig gehoorverlies.

Toepasbaarheid
In deze lezing doe je nieuwe kennis op over (de ontwikkeling van) kinderen met eenzijdig gehoorverlies.

Doelgroep
Deze lezing is bedoeld voor alle professionals die kinderen met eenzijdig gehoorverlies tegenkomen. Er is geen kennis of ervaring vereist voor het volgen van deze lezing.

Verbinding met thema
In deze sessie werken we graag met jullie samen, we horen graag jullie ervaringen rondom kinderen met eenzijdig gehoorverlies. Binnen project Unicorn werken onderzoekers, audiologen en zorgaanbieders samen om de zorg voor kinderen met eenzijdig gehoorverlies en hun ouders te verbeteren.

SH-poli

Sinds 2021 heeft het audiologisch centrum van Auris in Rotterdam een SH-poli. De SH-poli is een zorgproduct waarin we verdiepende diagnostiek, kortdurende behandeling en psycho-educatie kunnen bieden. Wij richten ons op gehoor gerelateerde hulpvragen, die niet vanuit de reguliere zorg op het AC beantwoord kunnen worden. Dit zorgproduct wordt vergoed vanuit de Zintuigelijke Gehandicapten Zorg (ZG zorg). Doel is om slechthorende kinderen en jongeren middels een kort en laagdrempelig traject zelfredzaam te maken op een plek waar kinderen en hun ouders al van jongs af aan regelmatig komen.

Spraakpoli

De Spraakpoli bestaat sinds 2020 op het audiologisch centrum van Rotterdam en sinds 2021 in Bergen op Zoom/Goes. Inmiddels is de Spraakpoli uitgebreid naar andere locaties in Midden en Noord-West Nederland. Op de Spraakpoli komen kinderen van 4-8 jaar met een diagnose (vermoeden) taalontwikkelingsstoornis (TOS) die zich uit in hardnekkige spraakproductieproblemen en/of bij wie de spraakproductieproblemen op de voorgrond staan. Daarnaast is de behandelend logopedist handelingsverlegen op het gebied van de spraaktherapie. Het kind wordt gezien voor een verdiepend spraakonderzoek en een kortdurend behandeltraject van maximaal zes weken. Het doel is om via het uitproberen van verschillende behandelmethoden en technieken gerichte behandeladviezen voor de logopedist te formuleren zodat zij/hij de behandeling na het traject kan voortzetten. Ouders worden intensief bij het behandeltraject betrokken zodat zij inzicht krijgen in de spraakproblematiek en handvatten krijgen om thuis de juiste feedback te kunnen geven.

Inhoud

Kernwoorden die aan bod komen tijdens onze presentatie:

• Multidisciplinair
• Effect van samenwerken
• Zorg op maat
• Expertise
• Laagdrempelig
• Preventie
• Ervaringen

Toepasbaarheid

We hopen collega’s in het vak te inspireren om de specialistische zorg voor slechthorende kinderen en kinderen met hardnekkige spraakproblemen al samenwerkend beter vorm te geven. Ook hopen we bekendheid te geven aan deze vorm van verdiepende diagnostiek en behandeling op een Audiologisch Centrum.

Doelgroep

De lezing is bedoeld voor collega’s in behandeling, zorg en onderwijs voor kinderen vanaf vier jaar met gehoorverlies of hardnekkige spraakproblemen. Er is geen voorkennis vereist. De lezing is in het bijzonder interessant voor collega’s die ook op zoek zijn naar het opzetten van deze specialistische zorg.

Verbinding met thema

Wij willen graag met onze presentatie laten zien hoe belangrijk het is om binnen en buiten het AC samen te werken met verschillende disciplines, de kinderen zelf, hun ouders en andere nauw betrokken hulpverleners. Onze ervaring is dat de samenwerking binnen het gehele systeem van een kind essentieel is voor goede en effectieve zorg; altijd op maat.

Kinderen met gehoorverlies hebben meer uitdagingen in hun taalontwikkeling dan goedhorende kinderen. Dit komt onder andere door verminderde toegang tot gesproken taal, ondanks gebruik van hoortoestellen. Een goede kwaliteit van taalaanbod is belangrijk voor de taalontwikkeling. Binnen Vroegbehandeling krijgen ouders vaardigheden aangereikt om de taalontwikkeling van hun kind te stimuleren. Hoe zien de talige interacties tussen ouder en kind eruit in dagelijkse situaties? Welke interacties lokken taal uit? Wat kunnen we hiervan leren? Het is belangrijk dat gesproken taal goed hoorbaar is voor een kind, daarom is de auditieve omgeving belangrijk. In het project AUDIOLISTIC brengen we de linguïstische en auditieve omgeving waarin kinderen met gehoorverlies gesproken taal leren in kaart.

Inhoud
We presenteren de onderzoeksresultaten van het project AUDIOLISTIC. We gaan in op de taal die ouders in dagelijkse situaties aanbieden aan hun kind. Bijvoorbeeld tijdens momenten met veel beurtwisselingen zoals voorlezen, of tijdens routinemomenten met minder beurtwisselingen, zoals aankleden. De auditieve omgeving wordt in kaart gebracht met behulp van dagelijkse hoortoesteldatalogging, LENA-recorders die de signaal-ruis-verhouding (SNR) van spraak tijdens interactiemomenten meten, en met geluidsmetingen in de woonkamer. We presenteren zo een compleet plaatje van het aanbod van gesproken taal en de hoorbaarheid van dit taalaanbod.

Toepasbaarheid
De presentatie geeft inzicht in de dagelijkse situaties waarin kinderen taal leren. De gepresenteerde adviezen kunnen worden meegenomen door ouders en professionals om de toegang tot taal verder te optimaliseren.

Doelgroep
De presentatie is relevant voor alle betrokkenen rondom jonge kinderen met gehoorverlies. O.a. voor ouders, onderzoekers en professionals in de Vroegbehandeling en Audiologische Centra.

Verbinding met thema
Het AUDIOLISTIC project is een intensieve samenwerking tussen o.a. logopedisten, psychologen en audiologen. Daardoor wordt de omgeving niet vanuit één perspectief bekeken, maar worden alle facetten meegewogen. Dit bevordert multidisciplinaire zorg rondom deze doelgroep.

Reeds in 2016 bracht de Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen samen met het Zorginstituut Nederland een advies uit aan de ministers van VWS en OCW over het inspelen op de veranderende zorg- en ondersteuningsvragen in de huidige maatschappij en hoe aankomende professionals zich op deze ontwikkelingen kunnen voorbereiden. Zij publiceerden ‘Anders kijken, anders leren, anders doen: Grensoverstijgend leren en opleiden in zorg en welzijn in het digitale tijdperk’ (Caljouw & Van Vliet, 2016). Er wordt sindsdien een sterk beroep gedaan op het ontwikkelen van competenties voor interprofessioneel samenwerken. Er is dringende behoefte aan professionals met oog voor het brede functioneren van de mens én alle betrokkenen in het sociale systeem van de mens, met een focus op participatie en functioneren. Interprofessioneel samenwerken zou moeten leiden tot meer ‘samen beslissen’ (shared decision-making). Sinds januari 2020 is samen beslissen als voorwaardelijk vastgelegd in de Nederlandse wetgeving. Volgens de WGBO (Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst) is het de plicht van de professional om samen te beslissen. Ondanks deze verplichting wordt nog altijd gezien dat er in Nederlandse richtlijnen nog weinig aandacht is voor het samen beslissen (Van der Weijden et al., 2022).

Inhoud
In de lezing wordt verder ingegaan op de thema’s interprofessioneel samenwerken en samen beslissen. Naast meer algemene (theoretische) achtergrond zal er specifiek aandacht worden besteed aan waarom juist rondom kinderen met communicatief meervoudige beperkingen (CMB) en de inzet van ondersteunde communicatie (OC) interprofessioneel samenwerken zo wezenlijk van belang is. Tijdens de lezing wordt ingegaan op hoe binnen Stichting Milo interprofessioneel samenwerken rondom OC en CMB wordt neergezet. Tevens worden ervaringen gepresenteerd m.b.t. samen beslissen en interprofessioneel samenwerken rondom een casusopdracht die inmiddels met studenten en professionals uit meer dan 15 landen is uitgevoerd, waarbij het doel was om interventiedoelen te bepalen voor een kind met CMB.

Toepasbaarheid
Door deze lezing krijg je meer inzicht in de benodigde competenties voor interprofessioneel samenwerken en waarom het van belang is dat bij kinderen met CMB alle betrokkenen (familieleden, professionals uit zorg en onderwijs, etc.) onderdeel zijn van het team. De lezing nodigt uit om daarna in de eigen organisatie te reflecteren op hoe interprofessionele teams kunnen worden opgezet. Daarnaast levert het inzichten op dit gebruikt kunnen worden om het hele proces van ‘samen beslissen’ beter vorm te geven.

Doelgroep
De lezing is voor een brede doelgroep, voor professionals uit zowel zorg als onderwijs, maar ook voor geïnteresseerde ouders. Voor het volgen van deze lezing is geen specifieke voorkennis vereist. Enig inzicht in zorg en/of onderwijs voor kinderen met CMB is fijn.

Verbinding met thema
De lezing richt zich specifiek op (interprofessioneel) samenwerken. In de ervaringen met de casusopdracht is duidelijk dat er vaak nog sprake is van samen werken, ook al is het uitgangspunt om als één team tot één gezamenlijk doel te komen. In de lezing zal ingegaan worden op factoren in het samen beslissen die samenwerken in de weg kunnen staan.

In een tijdperk waarin informatie overal is en onderwijsinstellingen streven naar effectiviteit en efficiëntie, is het belangrijker dan ooit om beslissingen te baseren op betrouwbare, wetenschappelijke inzichten. Evidence-informed werken vormt hierbij de basis van verantwoord beleid maar ook de praktijk in het onderwijs.
AI kan gezien worden als een perfect voorbeeld van hoe evidence-informed werken in de praktijk kan worden gebracht.
Jean zal de basis laten zien van Evidence Informed Werken en laat zien dat ook A.I. op die manier werkt op zijn bevlogen manier. Vanuit Siméa wordt hard gewerkt om cluster 2 begeleiding Evidence Informed te laten werken.

Inhoud
Deze lezing zal een verkenning zijn van evidence-informed werken met kunstmatige intelligentie als innovatieve toepassing. Het zal een beknopte uitleg geven van hoe EI en AI werkt en waar de parallellen liggen. Daarnaast zal het de praktische toepassingen van AI in het onderwijs belichten, waarbij voorbeelden worden gegeven van hoe je, bijvoorbeeld als schoolleider of beleidsadviseur, deze technologie kunt integreren om geïnformeerde beslissingen te nemen.

Toepasbaarheid
De lezing zal de deelnemers voorzien van inzichten in hoe AI EI inzet en hoe we in het onderwijs hiervan kunnen leren. Het zal hen in staat stellen om de verworven kennis toe te passen in hun eigen onderwijspraktijk.
Bovendien zal de lezing aanzetten tot discussie over de ethische en praktische implicaties van het gebruik van AI in het onderwijs, waardoor deelnemers worden uitgedaagd om na te denken over de juiste balans tussen menselijke expertise en technologische ondersteuning.

Doelgroep
Deze lezing is met name relevant voor schoolleiders, beleidsadviseurs, beleidsmakers en onderwijsprofessionals die geïnteresseerd zijn in het bevorderen van evidence-informed praktijken en het verkennen van de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie in het onderwijs.

Verbinding met thema
De lezing benadrukt de noodzaak van samenwerking tussen onderwijsinstellingen en wetenschappelijke inzichten. Het benadrukt het belang van een gezamenlijke inspanning om ervoor te zorgen dat EI wordt toegepast en ontwikkelingen zoals AI worden gebruikt om het onderwijs te verbeteren. Hierbij wordt expliciet aandacht besteed aan de programmalijn van Siméa ‘passend en inclusiever’.

In het Deelkrachtproject Taalstimulering Thuis ontwikkelen we een nieuw ouderprogramma voor en met ouders van jonge kinderen met (een vermoeden van) TOS. In dit ouderprogramma leren ouders vaardigheden om de taalontwikkeling van hun jonge kind met (een vermoeden van) TOS in de dagelijkse communicatie te stimuleren. Het ouderprogramma wordt zo ontwikkeld dat alle ouders hieraan mee kunnen doen, doordat het mogelijk wordt om binnen het programma maatwerk te leveren.

De ontwikkeling is gebaseerd op wetenschappelijk bewijs, de expertise van de professionals, en de ervaringen van ouders. Om inzicht te krijgen in de visie en ervaringen van ouders zijn focusgroepen gehouden en interviews afgenomen. Hieraan hebben zowel ouders deelgenomen die wel een ouderprogramma hebben gevolgd als ouders die geen ouderprogramma hebben gevolgd.

Inhoud
In deze lezing presenteren we de resultaten van focusgroepen en interviews met ouders. Dit waren ouders van jonge kinderen met (een vermoeden van) TOS die vroegbehandeling kregen. Ook laten we zien hoe we met deze resultaten het fundament hebben gelegd voor het nieuw te ontwikkelen ouderprogramma. We gaan met het publiek in gesprek wat hun ervaring is met ouderprogramma’s en wat zij de projectgroep mee willen geven in het ontwikkelen van dit nieuwe ouderprogramma.

Toepasbaarheid
Je krijgt meer te weten over het ouderprogramma dat in ontwikkeling is. Professionals in het publiek worden aan het denken gezet hoe zij meer kunnen samenwerken met ouders in de behandeling van het jonge kind met TOS. Ook kunnen zij de opbrengsten van de focusgroepen meenemen naar hun eigen organisatie omdat zij te horen krijgen wat de wensen zijn van ouders met betrekking tot een ouderprogramma.

Doelgroep
Deze lezing is bedoeld voor professionals die werken met jonge kinderen met TOS, ervaringsdeskundige ouders en overige geïnteresseerden.

Verbinding met thema
Ouders hebben de belangrijkste rol in de taalontwikkeling van hun kind. Wanneer een jong kind TOS heeft, is een goede samenwerking tussen ouders en zorgprofessionals nodig om de taalontwikkeling te stimuleren. Door middel van dit nieuwe ouderprogramma willen we deze samenwerking tussen ouders en professionals verbeteren.

Iedereen ervaart wel eens luisterinspanning; momenten waarop het extra moeite kost om de ander te verstaan. Dit kan best vermoeiend zijn. Dove en slechthorende kinderen in het regulier onderwijs zijn vaker vermoeid dan horende leeftijdsgenoten, mogelijk als gevolg van een verhoogde luisterinspanning. Als kinderen dag in dag uit een verhoogde luisterinspanning ervaren, kunnen ze hierdoor vermoeid raken. Dit kan een grote impact hebben op het welbevinden, sociaal leven en schoolprestaties van DSH kinderen.

Wij hebben onderzocht in hoeverre DSH kinderen meer luisterinspanning ervaren dan horende klasgenoten.

Inhoud
Wij hebben twee experimenten afgenomen bij 30 DSH kinderen en 30 normaal horende kinderen, uit het regulier onderwijs.
In het eerste deel hebben we gekeken in hoeverre DSH kinderen meer luisterinspanning ervaren dan horende leeftijdsgenoten, en de invloed van achtergrondruis op luisterinspanning. In het tweede deel is onderzocht in welke mate spraakafzien en ondersteunende gebaren luisterinspanning vermindert.

Uit het onderzoek zijn een aantal mooie en verassende resultaten gekomen die we graag presenteren! Daarnaast vertellen we graag over het vervolgonderzoek dat we willen gaan doen.

Toepasbaarheid
Door dit onderzoek komen we meer te weten over de ervaringen van DSH leerlingen in het regulier onderwijs. Op basis van de mooie resultaten van dit onderzoek hebben we een aantal aanbevelingen opgesteld voor professionals die werken met DSH kinderen, ouders van DSH kinderen én DSH kinderen zelf. Deze willen we graag aan jullie voorleggen, en we horen graag vanuit het publiek of wij nog aanbevelingen missen. Daarnaast zijn we benieuwd waar behoefte is aan vervolgonderzoek.

Doelgroep
Deze sessie is interessant voor iedereen die werkt met DSH kinderen, m.n. voor ambulant begeleiders.

Verbinding met thema
Dit onderzoek verbreedt de kennis over luisterinspanning en vermoeidheid bij DSH leerlingen. Deze kennis helpt de DSH leerlingen en het systeem om hen heen om hen beter te begrijpen en rekening te houden met de uitdagingen waar zij tegenaanlopen.

De positieve effecten van affectieve technologie, ook wel sociale robots, zijn onderzocht onder andere bij ouderen met dementie en mensen met een visuele en een verstandelijke beperking. Veel van de studies met betrekking tot affectieve technologie focussen op het effect van sociale robots op de kwaliteit van leven. De mogelijke effecten van sociale robots op communicatie bij mensen met een communicatieve meervoudige beperking (CMB) of aangeboren beperkingen in horen én zien (aangeboren doofblindheid, ADB)) zijn echter nog niet onderzocht. Het doel van deze studie is om het effect van affectieve technologie op de hoeveelheid en type communicatie bij volwassenen met CMB of ADB te onderzoeken. Daarnaast wordt ook de meest optimale manier om affectieve technologie aan te bieden onderzocht.

Inhoud
In deze minilezing zullen we de methode van het onderzoek, waaronder het gebruik van gepersonaliseerde codeerschema’s, en de resultaten van twee deelnemers in detail presenteren. Daarnaast bespreken we het gebruik van affectieve technologie in toekomstig onderzoek.

Toepasbaarheid
Na deze lezing heb je kennis opgedaan over hoe affectieve technologie helpend kan zijn voor mensen met beperkingen in de communicatie. We hopen dat de lezing het publiek inspireert en motiveert om zelf aan de slag te gaan met affectieve technologie.

Doelgroep
De lezing is bedoeld voor professionals die werken met mensen met CMB en/of ADB. Er is geen voorkennis nodig om de lezing te volgen.

Verbinding met thema
Middels samenwerking tussen (persoonlijk) begeleiders en onderzoekers wordt kennis opgedaan over de doelgroep CMB en hoe communicatie gestimuleerd kan worden op een bijzondere manier, namelijk middels affectieve technologie.

In de jonge jaren leren kinderen emoties te herkennen, begrijpen en reguleren. Dit proces is belangrijk voor de latere sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Hierin spelen ouders een belangrijke rol. Ze dagen hun kinderen uit grenzen te verkennen, maar helpen hun kinderen ook om de emoties weer te reguleren. Doordat kinderen kunnen stoeien met emoties in de veilige omgeving die ouders hen bieden, doen ze ervaringen op die van pas komen in het contact met anderen.

Dove en slechthorende kinderen ervaren vaker moeilijkheden in emotieregulatie. Met kennis over de rol van ouders in de ontwikkeling van emotieregulatie kunnen we ouders handvatten geven om hun kinderen te ondersteunen.

Inhoud
Tijdens de minilezing introduceren we twee lopende onderzoeken naar ouder-kind interacties; Calming Together en Catch Me If You Can. We laten beelden zien van interacties tussen ouders en hun dove en slechthorende kinderen in situaties die emoties opwekken. Bijvoorbeeld; hoe reageren kinderen als ze hun speelgoed moeten opruimen of als ze verliezen van hun ouders in een spelletje? En hoe gaan ouders met deze situaties om? We zullen verschillende emoties en gedragingen voorbij zien komen; van frustratie tot schaterlachen en van teleurstelling tot trots.

Toepasbaarheid
De deelnemers doen kennis op over de rol van ouders in de ontwikkeling van emotieregulatie bij dove en slechthorende kinderen. Ze krijgen inzicht in lopende projecten en wat de uitkomsten hiervan voor ouders kunnen betekenen. Wanneer professionals terugkeren naar de praktijk zullen ze met een frisse blik naar de rol van ouders in de emotionele ontwikkeling van kinderen kijken.

Doelgroep
De lezing is bedoeld voor professionals die met dove en slechthorende kinderen werken. Er is geen minimum kennis/ervaringsniveau.

Verbinding met thema
In de presentatie laten we zien hoe ouders en hun kinderen samenwerken om de emoties van de kinderen te reguleren en samen werken aan de emotionele ontwikkeling van kinderen.

Meedoen in de maatschappij en samen met vriendjes naar dezelfde school in de eigen buurt. Dit is de bedoeling van inclusief Onderwijs. De instellingen cluster 2 hebben de opdracht om inclusief onderwijs voor leerlingen DSH en TOS te ondersteunen. De instellingen werken samen aan een portfolio om dat te realiseren

Inhoud
We willen vertellen aan onze collega’s wat we aan het doen zijn en welke afspraken we hebben gemaakt over hoe we de systemische benadering in de ambulante dienstverlening handen en voeten geven.
Maar we willen ook heel graag feedback. We vragen de deelnemers aan deze sessie om met ons mee te denken hoe we het nog beter kunnen doen. Daarbij willen we niet alleen leren van collega’s in het onderwijs maar ook van collega’s uit de zorg.

Toepasbaarheid
Door deze sessie krijg je een inkijkje in het programma AD van het Siméa programma Passend en Inclusief. Je kunt een bijdrage leveren aan de wijze waarop de instellingen de ondersteuning aan scholen en leerlingen realiseren. Het doel daarvan is dat zoveel mogelijk leerlingen DSH en TOS thuisnabij en samen met andere kinderen naar school gaan.

Doelgroep
Deze sessie is voor iedereen die geïnteresseerd is in de ontwikkelingen in het onderwijs aan leerlingen DSH en TOS en daar graag een bijdrage aan wil leveren.

Verbinding met thema
We werken als vier instellingen in Siméa samen. Ook de samenwerking met college’s uit de zorg en de hogescholen en universiteiten is van meerwaarde.
Ondersteuning bieden aan Inclusief Onderwijs vraagt een systemische benadering. Samenwerking met de leerkracht, de leerling en zijn of haar ouders/verzorgers en met andere professionals in de reguliere scholen, in het samenwerkingsverband en in de jeugdzorg.
De instellingen stellen zich op als netwerkorganisaties in het eigen werkgebied. Als Siméa vormen zij landelijk vormen ook een netwerkorganisatie.
Alleen door samen te werken kunnen we het beste doen voor de leerlingen DSH en TOS

Op kindcentrum Rijpelberg in Helmond is er een instroom van met name Poolse kinderen die niet of nauwelijks Nederlands spreken. In 2021-2024 vindt het onderzoek ‘De kracht van moedertaal’ plaats, waarbij het Pools als moedertaal wordt ingezet in het onderwijs; in pre-teaching in de groepen 4 tot en met 8 en bij activiteiten als lezen en liedjes zingen in de groepen 1 tot en met 3. Daarnaast vond er professionalisering plaats voor het hele team.

Inhoud
Het erkennen en toelaten van de moedertaal is effectief, zorgt voor een groter zelfvertrouwen, meer motivatie en betere schoolprestaties (Agirdag, 2010; Cummins, 2018). Een deel van de kinderen met TOS is meertalig. Wanneer er sprake is van TOS of een vermoeden van TOS, is dit ook het geval in de moedertaal. We vertellen je graag over het onderzoek ‘De kracht van moedertaal’: de aanpak, de winst, de dilemma’s en de samenwerking tussen alle betrokken partijen. We hopen daarna met jullie in gesprek te gaan en vragen te beantwoorden.

Toepasbaarheid
We vertellen vanuit welk theoretisch kader we werken, welke onderzoeksmethodes passend zijn gebleken en in welke mate er sprake is van overdraagbaarheid.

Doelgroep
Het onderzoek zet alle onderwijsprofessionals aan het denken op welke wijze de moedertaal van de leerlingen een plaats kan krijgen in de school en wat het belang daarvan is. Er zijn 2 sprekers (perspectieven): vanuit de onderzoeker en vanuit de school.

Verbinding met thema
Bij dit onderzoek zijn verschillende partijen betrokken o.a.: de school, de (Poolse) leerkrachten, de leerlingen, de ouders, gemeente Helmond, Pabo De Kempel en het lectoraat van Fontys OSO. Dit vroeg voortdurend om afstemming en maatwerk.

Kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) ervaren dagelijks beperkingen in de communicatie. Meer inzicht in deze communicatieproblemen, thuis en op school, is belangrijk om onze handelingsplannen te kunnen richten op het bevorderen van communicatieve participatie.
We hebben onderzoek gedaan, met als doelen:
• Inzicht krijgen in de communicatie in het dagelijks leven van kleuters met TOS vanuit het perspectief van ouders en leerkrachten.
• Verschillen onderzoeken tussen kinderen met alleen expressieve problemen en kinderen met receptieve èn expressieve problemen.

Inhoud
In de minilezing worden de resultaten van ons onderzoek onder ouders en leerkrachten van kinderen (5-6 jaar) met TOS op cluster 2-scholen gepresenteerd.
Volgens ouders is de communicatie met vreemden het meest problematisch, en speelt de mentale toestand van het kind een rol. Ouders beschouwden beperkingen in het zich uitdrukken, begrepen worden en het niet verstaanbaar zijn als kernproblemen. Leerkrachten beoordeelden de communicatieve redzaamheid van de kinderen als onvoldoende, maar vonden de sociale competentie en de kwaliteit van de leerkracht-kind relatie niet afwijkend.
Kinderen met een receptief-expressieve stoornis leken grotere beperkingen in de communicatie te hebben dan kinderen met alleen een expressieve stoornis.

Toepasbaarheid
De resultaten benadrukken de uitdagingen van kinderen met TOS in een verscheidenheid aan communicatieve situaties, maar ook hun mogelijkheden in de cluster 2-setting. De communicatieve belemmeringen in de thuissituatie kunnen verschillen van die op school. Als professionals moeten we de inbreng van ouders een rol geven in onze handelingsplannen.

Doelgroep
De lezing is voor iedereen die te maken heeft met kleuters met TOS en meer wil weten over hun communicatieproblemen.

Verbinding met thema
Het is belangrijk om samen met ouders en leerkrachten inzicht te krijgen in de communicatieve beperkingen van kinderen met TOS, niet alleen op school, maar ook bij activiteiten daarbuiten. Zo kunnen we samen de communicatieve redzaamheid bevorderen.

In mei 2023 opende het Spraaktaalcentrum Amsterdamse Poort (STAP) haar deuren. Op het STAP worden samenwerkende partners voor diagnostiek, behandeling, onderzoek, onderwijs en innovatie samen gebracht. Het is een nieuw innovatief centrum in Amsterdam Zuidoost waar naast reguliere spraaktaaldiagnostiek en ZG vroegbehandelingsgroepen ook twee eerstelijns logopediepraktijken gevestigd zijn. Daarnaast is er een intensieve samenwerking met de opleiding logopedie van de Hogeschool Utrecht en vormt het STAP een opleidingscentrum voor logopediestudenten. Het STAP is een proeftuin waar nieuwe interventies en dwarsverbanden ontwikkeld en uitgeprobeerd worden om de zorgketen voor jonge kinderen met een TOS te innoveren. Alle betrokken partijen (1e lijn, 3e lijn en onderwijs) werken intensief met elkaar samen en participeren in verschillende pilots.

Zo wordt er bijvoorbeeld een live overleg georganiseerd waarin professionals uit de eerste en de derde lijn casuïstiek kunnen bespreken. Zowel eerstelijns logopedisten als gedragswetenschapper, logopedisten en linguïsten van het AC sluiten aan. Er wordt dus een nieuwe vorm van multidisciplinair overleg (MDO) gepilot.
In een andere pilot onderzoeken we in samenwerking met de eerstelijns logopediepraktijken of een vorm van dynamische diagnostiek helpt om de kwaliteit van de keten te verbeteren.
Daarnaast vinden er diverse vernieuwende scholingsactiviteiten van de opleiding logopedie (Hogeschool Utrecht) plaats op het STAP.

Inhoud
In deze lezing vertellen we over de ontstaansgeschiedenis van het STAP. Welke ontwikkelingen gingen aan de opening vooraf? Daarnaast vertellen we over de samenwerking met de verschillende ‘STAP-bewoners’ en geven we voorbeelden van de verschillende proeftuinen op het STAP. Waar mogelijk delen we de ervaringen en eerste resultaten van de pilots. Deelnemers krijgen een goed beeld van dit innovatieve centrum.

Toepasbaarheid
Deelnemers maken kennis met het STAP en doen nieuwe ideeën op over hoe samenwerking in de keten eruit kan zien. Wat werkt wel en wat werkt niet? Ook krijgen deelnemers inzicht in de pilots die draaien op het STAP en worden waar mogelijk de eerste resultaten gedeeld.

Doelgroep
Deze lezing is interessant voor diagnostici en behandelaren en die werken met kinderen met een vermoeden van TOS. Ook zorgmanagers, beleidsmakers en onderzoekers zijn van harte uitgenodigd om deze lezing bij te wonen.

Verbinding met thema
Het congresthema is samenwerken of samen werken. Op het STAP werken verschillende disciplines letterlijk samen onder één dak. Ieder met zijn eigen dagelijkse behandelpraktijk en activiteiten. Omdat meerdere partners onder één dak werken zijn er ook veel kansen voor samenwerking. Op het STAP vindt unieke samenwerking plaats in de vorm van pilots en nieuwe dwarsverbanden.

Ouders van kinderen met een taal- en spraakstoornis (TOS) of slechthorendheid, worden dagelijks geconfronteerd met unieke uitdagingen in de thuissituatie. Het begrijpen van hoe kinderen met TOS of SH de wereld ervaren en communiceren is van essentieel belang voor hun ontwikkeling en welzijn. Het gebruik van virtual reality stelt ouders en verzorgers in staat om de innerlijke wereld van een kind met TOS of SH te ervaren. Door deze technologie kunnen ze beter begrijpen hoe hun kinderen de wereld om hen heen ervaren en communiceren, wat kan leiden tot meer inzicht, betere ondersteuning en een sterker begrip rondom TOS/ SH.

Inhoud
Tijdens deze minilezing willen we door middel van VR een dieper inzicht bieden in de ervaringen van kinderen met TOS en slechthorendheid in de thuissituatie.
Iedere deelnemer kan tijdens de minilezing ervaren welke gedachtes er in een kind met TOS of SH in de thuissituatie om kunnen gaan en kan middels de bijbehorende kijkvragen leren hoe het gesprek met het systeem rondom het kind aangegaan kan worden.

Toepasbaarheid
Na afloop van deze minilezing heb je kennis opgedaan met de mogelijkheden van VR om kennis over onze doelgroep over te dragen.
Iedere deelnemer gaat naar huis met een pakket om dit direct in de praktijk in te kunnen zetten.

Doelgroep
De minilezing is bedoeld voor professionals die werken met kinderen met TOS of SH in de thuissituatie. De minilezing is geschikt voor zowel nieuwkomers in de sector als voor ervaren professionals in de sector.

Verbinding met thema
Het gebruik van VR in de thuissituatie van kinderen met TOS of SH creëert bewustwording bij ouders en verzorgers door hen een dieper inzicht te geven in de belevingswereld van hun kinderen. Deze bewustwording bevordert de samenwerking tussen ouders, verzorgers en professionals, omdat het de communicatie en begrip verbetert en een gemeenschappelijk doel van ondersteuning bevordert. Door samen te werken op basis van dit verhoogde begrip, kunnen ouders en professionals effectiever in gesprek gaan over de passende ondersteuningsbehoefte van het specifieke kind.

In het project Meertaligheid Centraal richten we ons op het verbeteren van de diagnostiek en behandeling van meertalige kinderen met een vermoeden van TOS binnen de ZG-zorg. Een belangrijk instrument bij de diagnostiek en behandeling van meertalige kinderen is de Anamnese Meertaligheid (oorspronkelijk ontwikkeld door Blumenthal & Julien, 2000). Uit eerder onderzoek (Meertaligheid Onder de Loep) kwam naar voren dat logopedisten het afnemen van de Anamnese Meertaligheid (als zeer waardevol beschouwen. Toch is er nu, 24 jaar later, ruimte voor verbetering, want:
– In de sector zijn verschillende versies van de Anamnese Meertaligheid in omloop.
– Bepaalde onderdelen zijn inmiddels verouderd, en bovendien is een elektronische versie handiger dan alleen papier.
– Het combineren van de anamnese meertaligheid (verleden en nu) met wensen voor de toekomst heeft meerwaarde.
– Het herhaald afnemen van een deel van de lijst kan inzicht geven in verandering van taalaanbod thuis.
Dit alles gaf aanleiding om een nieuwe Anamnese Meertaligheid te ontwikkelen. Die kan die sectorbreed kan worden ingezet zodat iedereen op een meer uniforme manier informatie verzamelt over het taalaanbod van meertalige kinderen met een vermoeden van TOS.

Inhoud
In deze lezing maken de deelnemers op een interactieve manier kennis met de nieuwe Anamnese Meertaligheid, worden de eerste gebruikerservaringen gedeeld en vertellen we welke wijzigingen ouders belangrijk vonden.

Toepasbaarheid
Professionals krijgen informatie over de aanpassingen aan de vernieuwde Anamnese Meertaligheid en hoe deze te gebruiken.

Doelgroep
Professionals die werken met meertalige kinderen met en vermoeden van TOS binnen de ZG-zorg.

Verbinding met thema
Met de Anamnese Meertaligheid werk je samen met de ouder om goed zicht te krijgen op het taalaanbod aan het kind.

Thuistaaltool is een werkwijze voor meertalige spraakbehandeling voor kinderen met een spraakontwikkelingsstoornis. De tool is ontwikkeld omdat logopedisten aangaven hulpmiddelen nodig te hebben om de meertalige spraakbehandeling in te richten. Thuistaaltool kan worden ingezet na de afname van Speakaboo, een screeningsinstrument voor spraakstoornissen. Het afgelopen jaar is de app van Thuistaaltool verbeterd. Daarnaast is er binnen het Deelkrachtproject Meertaligheid Centraal een cursus ontwikkeld waarin je leert om vanuit Speakaboo behandeldoelen te bepalen met Thuistaaltool.

Inhoud
In deze lezing vertellen we over het belang van spraakonderzoek in de niet-Nederlandse taal. Daarnaast vertellen we over de werkwijze van Thuistaaltool en we laten de vernieuwde app zien. We leren je hoe je kunt bepalen welke doelklanken geschikt zijn voor meertalige spraakbehandeling.

Toepasbaarheid
Professionals krijgen meer informatie om Speakaboo en Thuistaaltool in de behandeling in te zetten.

Doelgroep
Professionals die werken met meertalige kinderen met een vermoeden van TOS. Speakaboo en Thuistaaltool zijn voor kinderen tussen de 3 en 6 jaar.

Verbinding met thema
Aan de hand van Thuistaaltool ga je samen met de ouder de behandeling voor het kind vormgeven.